Khu dân cư là nơi trực tiếp thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; là địa bàn phát huy các hình thức tự quản của cộng đồng dân cư thực hiện xoá đói, giảm nghèo, xây dựng đời sống văn hoá, đảm bảo trật tự an ninh, thực hiện dân trí, dân sinh, dân chủ. Việc xây dựng khu dân cư vững mạnh về mọi mặt là trách nhiệm của các cấp, các ngành, nhất là của Uỷ ban MTTQ các cấp.

     Khu dân cư là nơi trực tiếp thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; là địa bàn phát huy các hình thức tự quản của cộng đồng dân cư thực hiện xoá đói, giảm nghèo, xây dựng đời sống văn hoá, đảm bảo trật tự an ninh, thực hiện dân trí, dân sinh, dân chủ. Việc xây dựng khu dân cư vững mạnh về mọi mặt là trách nhiệm của các cấp, các ngành, nhất là của Uỷ ban MTTQ các cấp.

Đồng chí Bùi Văn Hải, Chủ tịch UBND tỉnh dự ngày hội đại đoàn kết toàn dân thôn Bắc Am, xã Tư Mại, huyện Yên Dũng năm 2011

     Toàn tỉnh hiện có 2.484 khu dân cư, mỗi khu dân cư đều có Ban công tác Mặt trận, thành phần Ban công tác Mặt trận gồm đại diện Uỷ viên Uỷ ban MTTQ cấp xã, chi uỷ, người đứng đầu các tổ chức chính trị - xã hội, chi hội Người cao tuổi, chi Hội Chữ thập đỏ và một số người tiêu biểu trong các tầng lớp nhân dân, các tôn giáo, các dân tộc. Ban công tác Mặt trận Khu dân cư trực tiếp vận động nhân dân thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước.

     Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư” do Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam phát động có nội dung toàn diện trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội, quốc phòng, an ninh nhằm tuyên truyền, vận động nhân dân ở khu dân cư thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Cuộc Vận động đã mang lại hiệu quả thiết thực trên nhiều mặt, góp phần tạo nên sự đồng thuận trong xã hội.

     Nhận thức sâu sắc ý nghĩa của cuộc vận động, căn cứ văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Thủ tướng Chính phủ, Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam; Ban Thường trực Uỷ ban MTTQ tỉnh đã tham mưu Ban Thường vụ Tỉnh uỷ có chủ trương lãnh đạo thống nhất từ tỉnh đến cơ sở. Theo đó, MTTQ các cấp đã phối hợp với chính quyền, các ngành chức năng ban hành văn bản hướng dẫn, chương trình phối hợp; thường xuyên kiểm tra, đôn đốc nhằm tiếp tục nâng cao chất lượng cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư” gắn xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh. Tổ chức hội nghị triển khai nội dung mới của cuộc vận động, nhất là điều chỉnh 6 nội dung của cuộc vận động trước đây thành 5 nội dung cho phù hợp với 5 tiêu chuẩn công nhận “Thôn văn hoá” và tương đương theo Luật Thi đua - Khen thưởng; nâng cao chất lượng cuộc vận động “Ngày vì người nghèo” góp phần đảm bảo an sinh xã hội trong giai đoạn mới.

     Cuộc vận động đã tạo ra phong trào thi đua giúp nhau phát triển kinh tế, xoá đói giảm nghèo. Bằng các việc làm cụ thể như: Vận động nhân dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, dồn điền đổi thửa hình thành vùng chuyên canh, giao rừng, khôi phục các làng nghề truyền thống, các mô hình kinh tế trang trại, gia trại chăn nuôi, thuỷ sản,… ngày càng phát triển.

     Cuộc vận động "Chăm lo tết cho người nghèo" do MTTQ chủ trì đạt kết quả tốt. Năm 2012, (tết Nhâm Thìn) toàn tỉnh đã vận động được 39.654 suất quà (mỗi suất quà 300.000đ) trị giá trên 11,8 tỷ đồng. Toàn tỉnh có trên 62% hộ nghèo được thăm và tặng quà, (4 huyện, thành phố: Việt Yên, Lạng Giang, Yên Dũng, thành phố Bắc Giang có 100% hộ nghèo được thăm và tặng quà tết).  
Công tác xây dựng vận động ủng hộ "Quỹ vì người nghèo" các cấp do MTTQ chỉ trì đã vận động được trên 7,2 tỷ đồng. MTTQ các cấp cùng các tổ chức thành viên đã làm tốt công tác vận động, huy động các nguồn lực xã hội tham gia thực hiện Quyết định số 167 của Thủ tướng Chính phủ về chính sách hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở với số ngày công trị giá trên 200 tỷ đồng góp phần tích cực thực hiện Đề án 8.353 hộ nghèo được hỗ trợ xây dựng và đưa vào sử dụng nhà ở.

     Cuộc vận động đã giúp mọi người, mọi nhà tích cực thực hiện nếp sống văn hoá; ứng xử văn minh; giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá của địa phương; bài trừ các hủ tục lạc hậu, mê tín, dị đoan; đến nay 2.484 Khu dân cư đã xây dựng được hương ước, quy ước phù hợp với tình hình đặc điểm của địa phương và vận động các tầng lớp nhân dân thực hiện có nền nếp, nhất là việc cưới, việc tang và lễ hội. Đồng thời thường xuyên chăm lo sức khoẻ, thực hiện tốt công tác dân số, kế hoạch hoá gia đình; xây dựng môi trường, cảnh quan  sạch đẹp. Tích cực tham gia phong trào bảo vệ an ninh Tổ quốc, ngày hội Quốc phòng toàn dân hàng năm. Nhiều mâu thuẫn, khiếu kiện ở địa phương đã được giải quyết ngay từ cơ sở thông qua các Tổ hoà giải, Tổ liên gia tự quản, Khu dân cư an toàn. Số Khu dân cư văn hoá năm sau tăng hơn so năm trước. Năm 2011 có 1.409 khu dân cư đạt văn hoá chiếm 57,2 %; 325.779 hộ đạt danh hiệu gia đình văn hoá chiếm 81,7%  đã khẳng định hiệu quả thiết thực của Cuộc vận động " Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư ".

     Việc củng cố kiện toàn, nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ tự quản: "Tổ liên gia tự quản" trong phong trào toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc, "Tổ tự quản trật tự an toàn giao thông" trong vận động "toàn dân tham gia bảo đảm trật tự an toàn giao thông", "khu dân cư tự quản về bảo vệ môi trường", "Ban giám sát cộng đồng",… có vai trò quan trọng trong việc giữ gìn và phát huy truyền thống đoàn kết cộng đồng, là nội dung, biện pháp quan trọng nhằm nâng cao chất lượng và sức mạnh của hệ thống chính trị ở cơ sở.

     Trước yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, xây dựng cộng đồng dân cư tự quản và thực hiện ngày càng tốt hơn 5 nội dung của cuộc vận động gắn tiêu chí “5 xây, 3 sạch”. Để tăng cường đoàn kết hơn nữa trong cộng đồng dân cư, kỷ niệm 82 năm ngày thành lập Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam, ngày hội Đại đoàn kết dân tộc năm 2012 ở khu dân cư, chúng ta khắc sâu lời dạy của Bác Hồ “Chính sách Mặt trận là chính sách rất quan trọng. Công tác Mặt trận là công tác rất quan trọng trong toàn bộ công tác cách mạng”. Hơn lúc nào hết, chúng ta tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư” gắn xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh và cuộc vận động “Ngày vì người nghèo, nhất là tháng cao điểm từ 17/10 đến 18/11/2012.

     Bằng nhiều việc làm cụ thể, thiết thực, mỗi người dân hãy chung tay xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

                                                                                Trịnh Hữu Bàn - Uỷ ban MTTQ tỉnh